📚 نهج البلاغه... حکمت ١
قال علی علیه السلام ؛
کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ، وَلَا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ.
در فتنه‌ها همچون شتر کم سن و سال باش؛نه پشت او قوی شده که سوارش شوند نه پستانی دارد که بدوشند!
برای روشن شدن محتوای این کلام بسیار پرمعنا لازم است قبلاً دو واژه «فتنه»و«ابن لبون»تفسیر شود:
🔅فتنه، از ماده«فتن» (بر وزن متن) در اصل به معنای قرار دادن طلا در کوره است تا خالص از ناخالص جدا شود سپس به معنای هرگونه آزمایش و امتحان و بلا و آشوب‌های اجتماعی آمده است و در اینجا منظور همان آشوب‌های اجتماعی است.
🔅لبون، به شتری گفته می‌شود که به جهت زائیدن مکرر پیوسته در پستانش شیر است و ابن لبون به بچه چنین شتری گفته می‌شود که دو سال آن تمام شده و وارد سال سوم شده است؛نه قوت و قدرت چندانی دارد که بتوان بر پشت او سوار شد و نه پستان پر شیری (زیرا هم کم سن و سال است و هم نر) و به این ترتیب هیچ گونه استفاده ای از آن در آن سن و سال نمی توان کرد.
📖 ابتدا به ذهن انسان این مطلب می‌گذرد که منظور مولایمان علی علیه السلام از عبارت فوق گوشه گیری و انزوا است در حالی که این طور نیست امام می‌خواهد که ما در مواقع فتنه هوشیار باشیم ابزار سیاسی افراد و اهل فتنه نشویم نه آنکه سکوت کنیم به ویژه مواقعی که می‌دانیم حق با چه کسی است ولی لب فرو بندیم ....
چنانکه امثال ابوموسی اشعری‌ها در عصر آن حضرت بودند و و می‌گفتند ما نه طرفدار علی علیه السلام هستیم و نه معاویه را تایید می‌کنیم بلکه سکوت کرده و به خانه می‌رویم و به نماز و عبادت خود می‌پردازیم....
که اینها به ساکتین معروف شدند و یقینا ساکتین جزء سپاه باطل خواهند بود...
هرگز منظور امام علیه السلام این نبوده است که اگر گروهی باطل بر ضد مؤمنان و طرفداران حق برخیزند نباید به حمایت مؤمنان حق جو برخاست..
ممکن است تفاوت بین جمله «لا ظَهْرٌ فَیُرْکَبُ» و جمله «وَ لا ضَرْعٌ فَیُحْلَبُ» در این باشد که نه کمک‌های مستقیم به فتنه جویان کن (مانند سواری دادن مرکب) که خودش وارد معرکه شود و نه کمک‌های غیر مستقیم مانند کمک‌های مادی به این گروه‌ها کردن رواست شبیه شیر دادن برای تغذیه افراد.
📚 برگرفته از کتاب پیام امیرالمؤمنین آیت الله مکارم شیرازی و
شرح حکمت های سید کاظم ارفع...
